Om iedereen een optimale bescherming te bieden, stelde de Hoge Gezondheidsraad een basisvaccinatieschema op. Dit schema biedt een overzicht van vaccinaties die worden aanbevolen voor kinderen, om hen zo goed mogelijk te beschermen tegen bepaalde infectieziekten. Er staan vertrouwde vaccins in die al vanaf een zeer jonge leeftijd worden aanbevolen, zoals het mazelen-bof-rubellavaccin en het difterie-tetanus-kinkhoestvaccin. De volledige lijst van aanbevolen vaccinaties vind je terug op de officiële website van de Hoge Gezondheidsraad: health.belgium.be.

Hersenvliesontsteking of meningitis is een ziekte uit deze lijst. Ze vormt een gevaar voor baby's en kinderen, maar ook voor jongeren en jongvolwassenen. Hersenvliesontsteking komt in België zelden voor, maar door haar hoog sterftecijfer en negatieve impact op de gezondheid is deze ziekte toch een prioriteit voor de volksgezondheid. Tot 1 op de 10 patiënten sterft aan hersenvliesontsteking[1], soms zelfs binnen 24 uur. Het is dus belangrijk dat je de risico's kent en voorzorgsmaatregelen treft.

Hersenvliesontsteking is een infectie of ontsteking van de beschermende lagen van de hersenen en het ruggenmerg, ook wel de hersenvliezen genoemd. Hersenvliesontsteking wordt meestal veroorzaakt door een virus of bacterie. Virale hersenvliesontsteking is de meest voorkomende vorm. Bacteriële meningitis is zeldzaam, maar kan zeer ernstig zijn als het niet meteen wordt behandeld. Deze vorm van hersenvliesontsteking wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria meningitidis, beter gekend als de ‘meningokok’.

De meningokokkenbacterie leeft bij sommige mensen achter in de neus en keel zonder dat ze hier symptomen van ondervinden. Deze personen kunnen iemand echter wel besmetten met de bacterie. Je moet dus zeker waakzaam zijn.

Baby’s en peuters onder de 4 jaar vormen de belangrijkste risicogroep. Jongeren van 13 tot 14 jaar, maar ook jongvolwassenen van 15 tot 24 jaar zijn vatbaarder voor hersenvliesontsteking.

Dit komt omdat de risico's van overdracht en besmetting groter en sneller zijn bij jongeren door hun sociaal gedrag. Ze komen samen op massa-evenementen, maar ook zoenen, het delen van bestek of glazen en roken zorgen voor meer blootstelling.

Zelfs als hersenvliesontsteking wordt vastgesteld en snel correct wordt behandeld, kunnen de gevolgen ernstig zijn. Iemand die hersenvliesontsteking oploopt, kan binnen 24 uur na de eerste symptomen overlijden. Het is dus heel belangrijk dat je de vroege symptomen leert herkennen. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Hoge lichaamstemperatuur

• Vlekken of huiduitslag

• Hoofdpijn

• Spier- en gewrichtspijn

• Stijve nek

• Koude handen en voeten

De Hoge Gezondheidsraad beveelt vaccinatie aan op systematische of individuele basis, afhankelijk van het soort meningokokkenbacterie.[2]

Er zijn dertien verschillende soorten meningokokkenbacteriën geïdentificeerd.[3] De meeste gevallen van meningokokkenmeningitis worden veroorzaakt door een van de volgende zes stammen: A, B, C, W, X en Y. Momenteel komen invasieve infecties veroorzaakt door serogroep B het meest voor in België. Sinds 2018 wordt echter een toename vastgesteld van het aantal gevallen veroorzaakt door serogroepen W en Y15.

In België zijn drie soorten vaccins beschikbaar voor vaccinatie tegen meningokokkeninfecties: tegen serogroep C, serogroepen A, C, W, Y en serogroep B14.

Vaccinatie tegen serogroepen A, C, W en Y wordt systematisch aanbevolen voor baby’s van 15 maanden en voor jongeren van 15 jaar. Vaccinatie tegen serogroep B wordt op individuele basis aanbevolen. Praat erover met je arts of apotheker. Vaccinatie helpt je gezondheid beschermen14.