Het was half maart 2020 toen Albert Bourla (Chief Executive Officer van Pfizer) een videoconferentie hield met de onderzoeks- en productieafdelingen van het bedrijf. Tot diep in de nacht bespraken ze de implementatie van een ontwikkelingsplan voor een anti-COVID-19-vaccin. Het idee was om een vaccin te ontwikkelen met de "snelheid van het licht". Toen de teams een deadline van 2021 voorstelden, reageerde Albert Bourla met "Niet snel genoeg" en drong er bij de teams op aan om een plan op te stellen voor een nog korter tijdsbestek.
Zes weken na deze bijeenkomst ontvingen proefpersonen in de Verenigde Staten als onderdeel van klinische onderzoeken hun eerste dosis van een boodschapper-RNA-vaccin dat door Pfizer in samenwerking met het Duitse bedrijf BioNTech was ontwikkeld. Een paar maanden later, in december 2020, werd het vaccin dat het resultaat was van de samenwerking tussen de twee bedrijven als eerste goedgekeurd door de internationale regelgevende instanties.
Het vaccin in kwestie is een zogenaamd "boodschapper-RNA" vaccin (of m-RNA vaccin). Dit is een type vaccin dat de lichaamscellen instructies geeft om virale eiwitten te produceren die het immuunsysteem kan herkennen en bestrijden.
Concreet bevat het vaccin in het geval van COVID-19, in de vorm van boodschapper-RNA, de genetische code van een deel van het SARS-CoV-2-virus, het bekende "Spike"-eiwit. Dankzij de instructies die het boodschapper-RNA aan de cellen geeft, maakt het lichaam dit eiwit aan en genereert het er een immuunrespons tegen. Het lichaam wordt dus getraind om elke infectie met COVID-19 te bestrijden. Het vaccin bevat geen levend virus.
Er worden veel verschillende soorten vaccins gebruikt om infecties te helpen voorkomen en ze hebben allemaal hetzelfde doel: het immuunsysteem trainen om ziekteverwekkende organismen te herkennen en zich ertegen te verdedigen door antilichamen te produceren om ze te bestrijden en door immuuncellen, zoals T-lymfocyten, te activeren. Sommige conventionele vaccins kunnen bestaan uit een virus of een verzwakte/dode bacterie of niet-infectieuze delen daarvan. Boodschapper-RNA-vaccins zijn anders, in die zin dat ze informatie bevatten over het infectieuze agens om de lichaamscellen instructies te geven een viraal eiwit te maken dat door het immuunsysteem kan worden herkend.
Ontdek het werkingsmechanisme van een mRNA vaccin
Onze site in Puurs werd gekozen als een van de belangrijkste productiesites voor vaccins ter wereld. Deze beslissing kwam niet als een verrassing, want Pfizer Puurs is een van de grootste productiesites van Pfizer ter wereld, gespecialiseerd in de productie en verpakking van steriele injecteerbare geneesmiddelen en vaccins. Vóór de pandemie werden in Puurs al meer dan 400 miljoen doses vaccins en injecteerbare geneesmiddelen per jaar geproduceerd. De producten worden ter plaatse verpakt in ampullen, injectieflacons, spuiten en patronen voor injectiepennen.
De productie van een SARS-CoV-2 vaccin in Pfizer Puurs was een prachtige erkenning van de expertise van de mensen die er werken en de zeer hoge kwaliteit van de producten die er worden gemaakt.
Op 21 december 2020 ontvingen Pfizer en BioNTech een voorwaardelijke vergunning van de Europese Unie voor het in de handel brengen van hun COVID-19-vaccin. Deze vergunning was onmiddellijk van toepassing in alle 27 EU-lidstaten.
Hoewel we in een buitengewoon hoog tempo vooruit zijn gegaan, is het naleven van strikte kwaliteits- en veiligheidsnormen van cruciaal belang geweest - en dat is het nog steeds. We hebben alle regelgevende en operationele stappen doorlopen die we normaal gesproken volgen voor al onze vaccinonderzoeken, waarbij we voortdurend de hoogste standaarden in ons ontwikkelingsproces toepassen. Dit alles vereiste in de beginfase een enorme mobilisatie van middelen van Pfizer en BioNTech, op een schaal die nog nooit eerder was vertoond. We hebben ook nauw samengewerkt met regelgevende instanties, hen voorzien van bijna real-time gegevens en hun advies en feedback zo snel mogelijk ontvangen, om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling van dit potentiële vaccin zo soepel mogelijk verliep.
De leveringen van het vaccin door Pfizer aan Europese landen begonnen binnen enkele uren na de voorwaardelijke vergunning voor het in de handel brengen, zodat lokale overheden hun vaccinatiestrategie konden uitvoeren.
Pfizer en BioNTech lieten het daar niet bij. Geconfronteerd met een virus dat muteert met de snelheid van een Formule 1-wagen, bleven ze de wetenschappelijke gegevens over het virus en zijn nieuwe varianten op de voet volgen. Enkele maanden later konden ze bivalente vaccins ontwikkelen die aangepast waren aan de Omicron-variant die wereldwijd de overhand had gekregen en die de wereldbevolking vanaf september 2022 een nog betere bescherming boden. In het vervolg werd het vaccin opnieuw aangepast tegen de nieuwe variant die wereldwijd het meest voorkwam. De snelheid waarmee een mRNA-vaccin kan worden aangepast, is een van de grote voordelen van deze technologie (in theorie hoeft alleen de mRNA-sequentie te worden aangepast aan die van een mogelijke nieuwe variant).
Medio maart 2023 hadden Pfizer en BioNTech meer dan 4,5 miljard doses van hun COVID-19-vaccin geleverd aan 181 landen en gebieden wereldwijd. Deze cijfers omvatten bijna 1,8 miljard doses geleverd aan landen met midden- en lage inkomens.
In december 2021 publiceerde Sciensano een studie waaruit bleek dat vaccinatie tegen COVID-19 naar schatting 30.000 ziekenhuisopnames in ons land had voorkomen in de eerste 10 maanden na de start van de campagne (met een vaccinatiegraad van 86,4% van de bevolking ouder dan 18 jaar).1
Meer informatie over COVID-19-vaccins
230667 - Juli 2023