Ik ben dokter
of apotheker
InvesteerdersJobsNieuws en mediaContacten
RSV: Respiratoir syncytieel virusHomeUw gezondheidGezond levenVaccinatieRSV: Respiratoir syncytieel virus

Respiratoir syncytieel virus, beter bekend als RSV, is een wijdverspreid virus dat een luchtweginfectie veroorzaakt en kan leiden tot ziekten als bronchiolitis, rhinitis, oorontsteking en pneumonie of longontsteking1.

Voor bepaalde risicogroepen kan een RSV-infectie bijzonder ernstige tot zelfs fatale gevolgen hebben. Zuigelingen en zeer jonge kinderen, maar ook immuungedeprimeerde personen (of personen met een verminderde weerstand) en ouderen, zijn het meest kwetsbaar1,2,3.

Wereldwijd is RSV naar schatting per jaar verantwoordelijk voor 33 miljoen gevallen en tussen 66.000 en 199.000 sterfgevallen bij kinderen jonger dan 5 jaar2. 90% tot 95% van de kinderen worden vóór hun tweede verjaardag getroffen door een infectie veroorzaakt door RSV3. In België worden ongeveer 3.500 kinderen van 0-12 maanden elk jaar opgenomen in het ziekenhuis voor bronchiolitis veroorzaakt door RSV3.

En dat is nog maar het topje van de ijsberg: volgens Sciensano worden ziekten veroorzaakt door het virus te weinig gediagnosticeerd en worden de cijfers nog steeds sterk onderschat3.

Omdat infecties veroorzaakt door RSV typisch seizoensgebonden en zeer besmettelijk1 zijn, vormen ze nog een bijkomend probleem voor de volksgezondheid: in combinatie met gevallen van griep en COVID-19 verhogen ze namelijk de druk op de ziekenhuizen tijdens de koudste maanden van het jaar2.

Het is dan ook een prioriteit om de verspreiding ervan te beperken en de gezondheid van de meest kwetsbaren te beschermen. Des te meer omdat er momenteel geen specifiek geneesmiddel beschikbaar is om het virus zelf te behandelen1.

Beschrijving

RSV of Respiratoir Syncytieel Virus infecteert de luchtwegen en veroorzaakt ontstekingen, een slechte zuurstoftoevoer en kortademigheid1.

Hetzelfde besmettelijke virus, verschillende ziekten
Het RSV-virus veroorzaakt een hele reeks ziekten, waaronder bronchiolitis, rhinitis, oorontsteking en longontsteking1. Deze worden soms met elkaar verward, maar elk van deze infecties heeft wel degelijk betrekking op andere medische problemen.

Terwijl milde infecties, zoals rhinitis, beperkt blijven tot de bovenste luchtwegen - neus, mond en keel4- kunnen de symptomen zich ook uitbreiden naar de onderste luchtwegen, met bronchiolitis of longontsteking tot gevolg4.

Wie loopt risico op een ernstige vorm van RSV?
De risicogroepen voor het ontwikkelen van ernstige RSV-infecties zijn onder andere:

  1. zuigelingen, vooral jonger dan één jaar en premature baby’s5
  2. ouderen, vooral 65-plussers2                     
  3. volwassenen en kinderen met een verzwakte weerstand of die lijden aan long- of cardiovasculaire aandoeningen5

Bij baby's zijn ernstige vormen van RSV bijzonder onvoorspelbaar: meer dan twee derde van de baby’s die met RSV in het ziekenhuis worden opgenomen, zijn voordien perfect gezond en werden voldragen geboren1.

Oorzaken

RSV wordt alleen verspreid via de luchtwegen en door direct contact - bijvoorbeeld1:

  • door het inademen van druppeltjes uit de lucht
  • door het aanraken van een met het virus besmet oppervlak
  • door nauw contact met een besmet persoon

Iemand die besmet is met RSV is over het algemeen 3 tot 8 dagen besmettelijk1. Sommige baby's en mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen het virus blijven verspreiden tot wel 4 weken lang, zelfs nadat de symptomen zijn gestopt1.

Buiten het menselijk lichaam heeft RSV een langdurig infectierisico tot 6 uur op harde oppervlakken en tot ongeveer 45 minuten op zachte oppervlakken1.

Symptomen

Symptomen van RSV-infectie treden meestal op tussen 2 en 8 dagen na blootstelling aan het virus.4

Milde infecties blijven beperkt tot de bovenste luchtwegen (neus, mond, keel) en lijken op een gewone verkoudheid, met een verstopte of loopneus, droge hoest en lichte koorts. In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen vanzelf na 2 tot 8 dagen.4

Bij kinderen jonger dan 2 jaar kan RSV-infectie overgaan in longontsteking of bronchiolitis (ontsteking van de kleinste vertakkingen van de luchtwegen). Symptomen van bronchiolitis hebben betrekking op de lagere luchtwegen en omvatten hevig hoesten, overvloedige afscheidingen, ademhalingsmoeilijkheden en piepende ademhaling, blauwachtige huid, uitdroging en weigering om te eten.4

DiagnoseOm een RSV-infectie vast te stellen, volstaat over het algemeen een klinische diagnose. Bij baby's observeert de arts de symptomen, controleert hij de longen op piepende ademhaling en onderzoekt hij de kleur van de huid. Soms is het nodig een staal van de afscheiding uit de neus en de keel te nemen om te laten onderzoeken in het laboratorium.6

Bloedonderzoek wordt steeds minder vaak uitgevoerd, maar kan helpen om de diagnose te stellen en de mogelijkheid van andere infecties uit te sluiten. Als de arts een longontsteking vermoedt, kan hij of zij een radiografie van de longen laten maken.6
BehandelingenRSV is een virusziekte zonder specifieke medische behandeling1. De zorg beperkt zich daarom tot het behandelen van de symptomen en het begeleiden van de behandeling voor de meest kwetsbare patiënten.

In de meeste gevallen, als de RSV-symptomen mild zijn, is thuiszorg voldoende en kan deze bestaan uit1:
  • het zuiver houden van de neus
  • de lucht bevochtigen om de ademhaling te vergemakkelijken
  • regelmatig kleine hoeveelheden drinken
Waarschuwing: koortsverlagende geneesmiddelen mogen enkel op medisch advies worden ingenomen.

Behandeling van ernstige vormen
In geval van een ernstige RSV-infectie kan een opname in het ziekenhuis noodzakelijk zijn, soms zelfs op de IC-afdeling1. De huidige behandeling omvat ondersteunende zorg zoals1:
  • het toedienen van zuurstof
  • hulp bij het eten
  • intraveneuze infusie
  • kunstmatige beademing
PreventieWaar we elke dag op moeten letten
We kunnen allemaal helpen om de verspreiding van RSV te voorkomen en de meest kwetsbaren te beschermen, door dagelijks eenvoudige hygiënemaatregelen te treffen1
  • Was je handen regelmatig
  • Vermijd menigten en nauw contact
  • Reinig en ontsmet oppervlakken
  • Nies of hoest in je ellenboog
Naast deze basishygiënemaatregelen hebben, na tientallen jaren onderzoek, recente ontwikkelingen geleid tot de ontwikkeling van vaccins die ons helpen beschermen tegen RSV1. Ook jonge baby's kunnen genieten van bescherming via de toediening van monoklonaleantilichamen3 of via immunisatie tijdens de zwangerschap1 .

Bent u arts? Neem dan een kijkje op ons platform speciaal voor gezondheidswerkers. U vindt er tal van nuttige bronnen ter ondersteuning van uw medische praktijk.

Naar PfizerPro

231371 -April 202

Referenties
  1. Fuegenschuh S, et al. European Foundation for the Care of Newborn Infants. Parent Booklet, 8/2022. Available at https://www.efcni.org/wp-content/uploads/2022/09/2022_EFCNI_RSV_Parentbooklet_FR_web-1.pdf; accessed 11/2023.
  2. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), RSV virus expected to add pressure on hospitals in many EU/EEA countries this season, 11/2022. Available at https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/rsv-virus-expected-add-pressure-hospitals-many-eueea-countries-season; accessed 11/2023.
  3. Raes et al., The burden and surveillance of RSV disease in young children in Belgium-expert opinion. Eur J Pediatr. 2023 Jan;182(1):451-460. doi: 10.1007/s00431-022-04698-z. Epub 2022 Nov 12. PMID: 36371521; PMCID: PMC9660201. Available at https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36371521/; accessed 11/2023
  4. Sciensano Belgisch instituut voor gezondheid, Ziekten en gezondheid in kaart brengen (RSV). Symptomen. Available at https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/respiratoir-syncyteel-virus-rsv/symptomes; accessed 11/2023.
  5. Sciensano Belgisch instituut voor gezondheid, Ziekten en gezondheid in kaart brengen (RSV). Risicogroepen. Available at https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/respiratoir-syncyteel-virus-rsv/risivogroepen;  accessed 11/23.  
  6. Sciensano Belgisch instituut voor gezondheid, Ziekten en gezondheid in kaart brengen (RSV). Diagnose. Available at https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/respiratoir-syncyteel-virus-rsv/diagnose; accessed 11/2023.
Uw gezondheidOnze geneesmiddelenOnderzoek en innovatieOver onsWerken bij PfizerInvesteerders Jobs Nieuws en mediaPfizer voor professionnalsPrivacy policyGebruiksvoorwaarden ContactenLeveranciers