Borstkanker treft gemiddeld 1 op de 9 vrouwen.1 Borstkanker wordt ook borstcarcinoom genoemd en is een ongecontroleerde woekering van kwaadaardige cellen in de borst. Het is de meest voorkomende kanker bij vrouwen in België. In 2021 werden 11319 Belgische patiënten gediagnosticeerd met borstkanker.2
In de afgelopen decennia zijn de overlevingspercentages voor borstkankerpatiënten echter aanzienlijk gestegen, onder meer dankzij een vroegere diagnose en nieuwe behandelingen ontdekt door wetenschappelijk onderzoek.
Na 5 jaar is 92% van de vrouwen met borstkanker nog in leven.2 Zelfs met uitgezaaide (naar een ander deel van het lichaam verspreidde) borstkanker die ongeneeslijk blijft, kunnen mensen steeds langer leven en toch een goede levenskwaliteit behouden.
Borstkanker is het resultaat van een abnormale celdeling in één of beide borsten. Eén of meer cellen muteren en vermenigvuldigen zich ongecontroleerd. Ze vormen een massa of een kwaadaardige tumor. Wanneer deze tumor invasief is, kan hij uitzaaien naar de lymfeklieren en andere lichaamsdelen. Dit wordt een gemetastaseerde of uitgezaaide kanker genoemd.
Er zijn verschillende vormen van borstkanker4 :
Ductaal carcinoom in situ (DCIS) : deze vorm van kanker ontwikkelt zich in de melkkanaaltjes van de borst. De kankercellen zijn nog niet uitgezaaid naar het omliggende borstweefsel. Dit is een vroege vorm van borstkanker.
Lobulair carcinoom in situ (LCIS): abnormale cellen hopen zich op binnen de borstkwabben, maar dit is strikt genomen geen kanker. Een vrouw met dit carcinoom heeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van invasieve borstkanker. De meerderheid van de vrouwen met een lobulair carcinoom in situ ontwikkelt uiteindelijk geen borstkanker.
Invasief ductaal carcinoom (IDC): dit is de meest voorkomende borstkanker (70-80% van de gevallen). Invasief ductaal carcinoom ontstaat in de melkkanalen, maar verspreidt zich via de wanden naar het omliggende borstweefsel. De kankercellen van de borst kunnen zich zo verspreiden naar de lymfeklieren en andere lichaamsdelen.
Invasief lobulair carcinoom (ILC): maakt 10-15% van de gevallen uit en wordt vooral vastgesteld tussen de leeftijd van 45 en 55 jaar. Het kan zich ook verspreiden naar de lymfeklieren en andere lichaamsdelen.
De oorzaken van borstkanker blijven vaag en variëren van persoon tot persoon. Toch hebben onderzoekers verschillende risicofactoren vastgesteld.3
Erfelijke aanleg: 5-10% van de gevallen zijn genetische vormen van borstcarcinoom.
Hoge borstdensiteit: dit betekent dat er meer klier- en vezelweefsel is dan vetweefsel. Dit kenmerk kan worden vastgesteld aan de hand van een mammografie.
Eerdere borstziekte: 17-26% van de vrouwen die van één borstkanker genezen zijn, ontwikkelen binnen 20 jaar een tweede.
Hormonale behandelingen: waaronder het nemen van de anticonceptiepil en op oestrogeen gebaseerde hormoontherapie voor de menopauze (HST).
Roken, overgewicht (BMI > 25), overmatig alcoholgebruik.
Symptomen van borstkanker zijn vaak onzichtbaar in het beginstadium van de ziekte. Daarom is regelmatige röntgencontrole essentieel vanaf de leeftijd van 50 jaar. Je kan ook een zelfonderzoek uitvoeren door palpatie (door met de hand te voelen) en visuele controle.
Vaststelling van een massa in de borst of oksel (okselholte)
Gevoel van warmte in de borststreek
Veranderingen in huidskleur of -textuur
Tepelafscheiding
Ongewone gevoeligheid en pijn in de borsten
Sommige van deze waarschuwingssignalen komen ook bij andere ziekten voor, zoals bij de ziekte van Paget. Als er bij het klinisch onderzoek twijfel bestaat, zal je arts je doorverwijzen voor een reeks onderzoeken: mammografie, biopsie en MRI.3,4,5
Er bestaan verschillende kankerbehandelingen die op zich of gecombineerd worden toegepast. De keuze van deze behandelingen en de volgorde waarin ze worden toegepast, gebeurt door een multidisciplinair medisch team.4
Oncologische chirurgie: een operatie waarbij de tumor en, in de meeste gevallen, het omliggende weefsel wordt verwijderd om te helpen voorkomen dat de tumor terugkomt.
Radiotherapie of bestraling: een behandeling met hoogenergetische straling om kankercellen te vernietigen of beschadigen en zo de tumor te doen krimpen. Radiotherapie kan ook worden gebruikt om gebieden te behandelen waar de kanker is uitgezaaid (metastasen) of om sommige symptomen te verlichten.
Chemotherapie: het toedienen van geneesmiddelen die kankercellen doden of hun groei beperken. Chemotherapiemedicijnen worden meestal via een langzaam infuus in een ader toegediend, maar soms ook via orale of directe infusie, afhankelijk van de plaats van de kanker.
Hormonale therapie: behandeling die tot doel heeft de werking of productie van natuurlijke hormonen te blokkeren om de ontwikkeling van kankercellen te voorkomen. In tegenstelling tot chemotherapie of radiotherapie, die erop gericht zijn de kankercellen snel te doden, heeft hormoontherapie tot doel hun dood op langere termijn te bewerkstelligen door een voor hen ongunstig hormonaal milieu te scheppen.
Doelgerichte therapie: een behandeling gericht op specifieke ’doelwitten’. Vaak is het ‘doelwit’ ook aanwezig in normale cellen, maar in veel grotere hoeveelheden in kankercellen. Daarom werken doelgerichte therapieën in de eerste plaats tegen kankercellen.
Immunotherapie: een behandeling die het immuunsysteem van de patiënt stimuleert om de kanker aan te vallen. In tegenstelling tot chemotherapie en radiotherapie, richt immunotherapie zich niet rechtstreeks tegen kankercellen, maar werkt ze samen met het immuunsysteem om deze te elimineren.
Tijdens en na de behandeling is het essentieel om zowel op fysiek als emotioneel vlak een goed evenwicht te bewaren. Een gezonde levensstijl is essentieel om de ongemakken van chemotherapie (vermoeidheid, misselijkheid, pijn) te verminderen en het risico op recidief, de terugkeer van de ziekte, te beperken.6
Doe 30 minuten per dag aan lichte tot matige lichaamsbeweging.
Kies voor groepssporten om je sociale contacten te onderhouden.
Kies een aangepaste voeding, met weinig verzadigde vetten.
Wil je meer weten?
Heb je veel vragen over de invloed van borstkanker op je dagelijks leven? Voel je je alleen wanneer je geconfronteerd wordt met een diagnose? Je bent niet alleen.
We hebben een persoonlijke gids ontwikkeld om je vragen te beantwoorden. Deze zijn onderverdeeld in 11 thema's die je afzonderlijk kunt raadplegen door de downloadbare inhoud hieronder te openen.
Lees meer over het advies en de middelen die beschikbaar zijn voor patiënten met uitgezaaide borstkanker, om hen te helpen het beste uit hun behandeling te halen.
Deze brochure biedt essentiële informatie om je te helpen uitgezaaide borstkanker te begrijpen.
Deze brochure beschrijft de verschillende behandelingsmogelijkheden en wat je kan verwachten na de diagnose uitgezaaide borstkanker.
Deze brochure belicht de verschillende vormen van hulp die patiënten nodig kunnen hebben om om te gaan met de emoties die hun ziekte met zich meebrengt.
Deze brochure geeft antwoord op vragen die patiënten met uitgezaaide borstkanker kunnen hebben over hun persoonlijk welzijn.
Deze brochure geeft advies over hoe om te gaan met de diagnose uitgezaaide borstkanker.
Deze brochure geeft advies over hoe je je beroepsleven en je verantwoordelijkheden kunt aanpassen om de voorgeschreven behandeling zo goed mogelijk te volgen.
Deze brochure geeft een beter inzicht in palliatieve zorg en beslissingen rond het levenseinde.
Deze brochure geeft een overzicht van websites en adressen in België die nuttig kunnen zijn voor patiënten met uitgezaaide borstkanker.
Deze brochure geeft advies over hoe je je kunt voorbereiden op medische afspraken en bevat een lijst met typische vragen die je aan je arts kunt stellen.
Deze brochure is bedoeld om alle medische termen met betrekking tot uitgezaaide borstkanker op een duidelijke en toegankelijke manier uit te leggen.
Wil je meer weten over kanker in het algemeen? Een serie van 17 korte video's geeft antwoord op vragen die jij of iemand in je omgeving misschien heeft over kanker.
Wil jij of iemand die je kent meer weten over borstkanker? Ontdek een serie van 3 korte video's die zijn ontworpen in samenwerking met oncologen en verpleegkundige coördinatoren oncologische zorg en die een aantal van je vragen zullen beantwoorden.
Heb je borstkanker? Je staat er niet alleen voor. Praat met andere patiënten in dezelfde situatie. In België zijn er tal van verenigingen die kankerpatiënten verdedigen en steunen in hun dagelijks leven* :
*Niet exhaustieve lijst
1. Debusschere B et al, Borstkankerbijbel 2018
2. Belgian Cancer Registry fact sheet Breast Cancer 2021
3. https://www.think-pink.be/fr/Cancer-du-sein/Entre-espoir-et-d%C3%A9sespoir/Pourquoi-cela-marrive-t-il-%C3%A0-moi
4. https://www.cancer.be/
5. Institut National du Cancer 2018 dépistage des cancers du sein op https://www.e-cancer.fr
6. https://www.think-pink.be/fr/Cancer-du-sein/Mon-corps-apr%C3%A8s-la-maladie/Bouger-pour-gu%C3%A9rir
240343 – May 2024