Wat is COVID-19?
Wat is COVID-19?
Coronavirusziekte 2019 (COVID-19) is een potentieel ernstige acute luchtweginfectie.1
Luchtwegtransmissie is de dominante overdrachtswijze, waarbij nabijheid en ventilatie de belangrijkste bepalende factoren zijn voor het risico op overdracht.1
Overdracht is waarschijnlijker wanneer contactpersonen worden blootgesteld kort vóór of na het begin van symptomen bij de besmette patiënt.1
Patiënten kunnen minimale symptomen vertonen of asymptomatisch zijn, terwijl anderen ernstige longontsteking of andere complicaties kunnen ontwikkelen.1
Mensen met comorbiditeiten lopen een verhoogd risico op ernstige ziekte, en hoe meer comorbiditeiten, hoe groter het risico. Hypertensie, obesitas en diabetes zijn de meest voorkomende comorbiditeiten.1
De behandeling hangt af van de ernst van de ziekte en richt zich op infectiepreventie en -beheersing, symptoombestrijding, het voorkomen van ziekteprogressie (bijv. antivirale behandeling), geoptimaliseerde ondersteunende zorg en orgaanondersteuning bij ernstige of kritieke ziekte.1
Er zijn wereldwijd talrijke vaccins beschikbaar ter preventie.1
Gedurende 3 jaar veroorzaakte de ziekte op alle continenten een ongekende verstoring van de menselijke activiteit, waaronder lockdowns, strikte sanitaire maatregelen, grenssluitingen en de vertraging van veel economische sectoren. Op 5 mei 2022 schatte de WHO dat de wereldwijde oversterfte als gevolg van COVID-19 tijdens de 24 maanden van 2020 en 2021 14,91 miljoen bedroeg.2
COVID-19 is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus van de coronavirusfamilie, van het SARS-CoV-type - meer specifiek SARS-CoV-2.3 Coronavirussen (CoV) danken hun naam aan het feit dat ze rond zijn en omgeven door uitsteeksels waardoor ze op een kroon lijken - "corona" betekent "kroon" in het Latijn.4
Coronavirussen kunnen symptomen veroorzaken die variëren van een gewone verkoudheid tot veel ernstigere vormen van ontsteking. Sommige mensen worden niet of nauwelijks ziek, terwijl anderen ernstigere vormen van de ziekte ontwikkelen, die kunnen leiden tot ziekenhuisopname of overlijden.5
Ernstige vormen van COVID-19
Niemand is immuun voor COVID-19. Iedereen kan de ziekte oplopen en ernstig ziek worden of zelfs sterven. Er zijn echter verschillende factoren die het risico op het ontwikkelen van een ernstige vorm van de ziekte verhogen. Mensen van 60 jaar en ouder lopen het meeste risico. De belangrijkste risicofactoren zijn hoge bloeddruk, hart- of longproblemen, diabetes, obesitas, kanker of een verzwakt immuunsysteem.3
Complicaties van COVID-19 die leiden tot ziekenhuisopname of overlijden zijn onder andere ademhalingsfalen, sepsis, trombo-embolie of multi-orgaanfalen, waardoor schade aan het hart, de lever of de nieren ontstaat.3
Persistente vorm van COVID-19
In sommige gevallen blijven mensen die COVID-19 hebben opgelopen nog lang na de acute fase van de ziekte, tot enkele weken of zelfs maanden na de infectie symptomen ondervinden. Dit staat bekend als lange COVID of post-covid.3,5
Wijze van overdracht
Overdracht van mens op mens vindt voornamelijk plaats via druppeltjes wanneer iemand praat of hoest, bijvoorbeeld. Mensen kunnen besmet raken door direct contact met of nabijheid van een besmet persoon, maar ook door verspreiding door de lucht.1,3
De ene persoon kan de andere besmetten voordat hij zelf symptomen ontwikkelt.6
De symptomen van COVID-19 verschillen naargelang de variant van het virus die de patiënt treft, de getroffen personen en de ernst van de ziekte.3
Symptomen kunnen onder andere zijn:3
Er zijn twee soorten screeningstests voor COVID-19, waarbij met een wattenstaafje een uitstrijkje van de neus of keel wordt genomen:3
moleculaire test met polymerasekettingreactie (PCR): dit type test verdient de voorkeur voor het bevestigen van een actieve infectie, over het algemeen enkele dagen na blootstelling en rond het tijdstip waarop de symptomen kunnen verschijnen.3
snelle antigeentest (RAT): minder duur en sneller, maar ook minder betrouwbaar - dit type test heeft de voorkeur als het virus wijdverspreid in een gemeenschap is en als het monster wordt genomen wanneer de persoon het meest besmettelijk is.3
Hoewel er behandelingen bestaan om het verloop van COVID-19 tegen te gaan, bestaat er momenteel geen behandeling om van COVID-19 volledig te genezen. Preventie is daarom de beste optie om het risico op het ontwikkelen van een ernstige vorm te verminderen en de verspreiding van de ziekte te voorkomen.7
Preventie door vaccinatie
Vaccinatie is een mogelijke manier om ernstige vormen van COVID-19 te voorkomen en het risico op ziekenhuisopname of overlijden te verminderen. Vaccinatie is niet verplicht, maar wordt sterk aanbevolen, vooral voor kwetsbare mensen en hun omgeving.7
In haar aanbevelingen is de WHO heel duidelijk:7 gevaccineerd worden is een van de belangrijkste dingen die we kunnen doen om onszelf te beschermen tegen COVID-19 en om het ontstaan van nieuwe varianten te voorkomen.
Behandeling van symptomen
Hoewel er momenteel geen behandeling bestaat om van COVID-19 volledig te genezen, kunnen de symptomen wel worden verlicht, met name om pijn en koorts te helpen bestrijden.8
Naast deze medicijnen is een van de meest gebruikte en belangrijkste behandelingen wereldwijd zuurstoftherapie voor ernstig zieke patiënten.3
Het is ook belangrijk om op te merken dat, aangezien de ziekte wordt veroorzaakt door een virus, antibiotica niet effectief zijn.3
Antivirale middelen, een therapeutische optie
In het geval van infectie met COVID-19 kunnen in bepaalde gevallen ook antivirale behandelingen worden gebruikt, en meer specifiek "remmers", die tot doel hebben te voorkomen dat het virus zich in het lichaam vermenigvuldigt, waardoor het aantal virusdeeltjes in het lichaam beperkt kan blijven.8
Deze behandelingen moeten individueel worden bepaald. De keuze hangt af van de ernst van de ziekte en het risico op verergering van de aandoening (inclusief de leeftijd van de persoon en of zij gezondheidsproblemen heeft).3
Tips voor preventie
Naast vaccinatie kunnen een paar eenvoudige stappen het risico op besmetting en verspreiding van de ziekte verminderen:3